Czy warto inwestować w obligacje skarbowe? Gdzie je można kupić?

0
3270

Obligacje skarbowe to papiery wartościowe sprzedawane przez Ministerstwo Finansów w imieniu Skarbu Państwa. Jednym słowem Państwo pożycza od kupującego pieniądze na określony czas i obiecuje oddać wraz z odsetkami. W Polsce obligacje skarbowe od lat cieszą się dużym powodzeniem i zaufaniem społecznym. Co wiemy na temat obligacji prócz obiegowych opinii? Wyjaśniamy Wam czym czy warto inwestować w obligacje skarbowe oraz gdzie je można kupić.

W 2018 roku Polacy wykupili rekordową liczbę obligacji skarbowych o wartości 12,7 mld złotych. Jest to prawie dwukrotność kwoty z poprzedniego roku jak wynika z raportu Ministerstwa Finansów. Analitycy wskazują, że tak znaczące zmiany w liczbie zakupionych obligacji skarbowych są mocno związane niskimi stopami procentowymi, a co za tym idzie niskim oprocentowaniem lokat. Polacy jak zwykle najbardziej zainteresowani są obligacjami najmniej dochodowymi, czyli krótkoterminowymi. Wiązane jest to z potrzebą “stałego dostępu do gotówki”, dlatego też największym zainteresowaniem cieszą się obligacje trzymiesięczne. W związku z prognozowaną inflacją na poziomie 2,5% długoterminowe obligacje skarbowe będą przynosić niższe zyski.

Obligacje skarbowe postrzegane są jako najbezpieczniejsza forma inwestycji, głównie ze względu na to, że ich wystawcą jest skarb Państwa. Zakup obligacji jest taki sam dla dużych graczy rynkowych oraz osób fizycznych. Najniższą możliwą kwotą inwestycji jest cena jednej obligacji, a ich cena jest niezmienna, produkty te nie wiążą się też z dodatkowymi opłatami.

Gdzie można kupić obligacje skarbowe? I jak je potem wypłacić?

Obligacje skarbowe można zakupić Punktach Obsługi Klientów Domu Maklerskiego PKO BP oraz w oddziałach Banku PKO BP, podobnie jak każdy inny produkt bankowy. Można również po wizycie w Banku PKO PB otworzyć dostęp do serwisu transakcyjnego i tam dokonywać zakupy i zbycia  obligacji skarbowych. Serwis transakcyjny dostępny jest pod adresem https://www.zakup.obligacjeskarbowe.pl/login.html oraz za pośrednictwem konta Inteligo, a także za pośrednictwem telefonu pod numerami: 801 310 210 (opłata zgodna z taryfą operatora) lub (+48) 81 535 66 55. Serwis telefoniczny jest czynny od poniedziałku do soboty od godziny 8.00 do 20.00 z wyjątkiem dni świątecznych.

Terminy sprzedaży obligacji są prezentowane w listach emisyjnych Ministra Finansów, w placówkach Banku PKO BP oraz na stronie internetowej www.obligacjeskarbowe.pl oraz na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.finanse.mf.gov.pl W listach emisyjnych sa przedstawione wszystkie niezbędne informacje tj.: oprocentowanie, terminy sprzedaży obligacji, warunki przedterminowego wykupu, a także okresy odsetkowe.

Jeśli jesteś zmuszony do wykupić swoje obligacje skarbowe przed terminem to jest to oczywiście możliwe, ale wpłacona kwota zostanie pomniejszona o opłatę zgodną z opisem w liście emisyjnym. Dyspozycję taką możemy złożyć w każdy miejscu, gdzie można zakupić obligacje (miejsca te wskazaliśmy powyżej), w dyspozycji możesz określić w jaki sposób mają być wypłacone pieniądze: przelewem na konto lub gotówką. Masz również możliwość przeznaczenia pieniędzy na zakup kolejnych obligacji, które w takim wypadku będą dla Ciebie nieznacznie tańsze przy zakupie.

Jakie rodzaje obligacji skarbowych są dostępne w Polsce?

  • obligacje 3-miesięczne – 1,5%; stałoprocentowe
  • obligacje 2-letnie – 2,1%; stałoprocentowe
  • obligacje 3-letnie – 2,2%; zmiennoprocentowe
  • obligacje 4-letnie – 2,4%, indeksowane inflacją
  • obligacje 10-letnie – 2,7%, indeksowane inflacją
a także 2 opcje dostępne dla beneficjentów 500+:
  • obligacje 6-letnie – 2,8%, indeksowane inflacją
  • obligacje 12-letnie – 3,2%, indeksowane inflacją.

Obligacje 3-miesięczne – 1,5%; stałoprocentowe

Zacznijmy od najkrótszych i najpopularniejszych obligacji skarbowych, czyli trzymiesięcznych. Obligacje te są w ciągłej sprzedaży, co miesiąc emitowana jest nowa oferta, oprocentowanie w skali roku jest stałe i wynosi 1,5%, a cena akcji jest zawsze taka sama i wynosi 100 złotych. Z zakupu tych papierów wartościowych można zrezygnować po upływie 7 dni kalendarzowych (uwaga! nie roboczych) i nie później niż 20 dni kalendarzowych przed zakończeniem okresu 3 miesięcy. W takim wypadku już po 5 dniach otrzymamy zwrot środków w pełnej wysokości, ale bez odsetek.

Obligacje 2-letnie – 2,1%; stałoprocentowe

Obligacje 2- letnie działają na identycznej zasadzie, jak te 3-miesięczne z różnicą jedynie w wysokości oprocentowania w skali roku. Cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 złotych za obligację. Po pierwszym roku oprocentowanie wyliczane jest od wartości nominalnej zakupionej akcji, zaś po roku oprocentowanie jest liczone od wartości nominalnej podwyższonej o odsetki za pierwszego roku. W przypadku wycofania się z obligacji należy to zrobić najwcześniej po 7 dniach kalendarzowych od zakupu, a najpóźniej na miesiąc przed zakończeniem okresu 2 lat. W takim wypadku wypłata następuje po 5 dniach roboczych od złożonej dyspozycji a odsetki naliczane są do piątego dnia roboczego po złożeniu dyspozycji.

Obecnie dostępne obligacje 2-letnie mają  symbol DOS 05 21, gdzie symbol literowy oznacza Dwuletnie Oszczędnościowe Stałoprocentowe,  05- oznacza miesiąc wykupu, a 21- rok wykupu akcji.

Obligacje 3-letnie – 2,2%; zmiennoprocentowe

Teraz dostępne są obligacje trzyletnie o symbolu TOZ0522, gdzie symbol literowy oznacza Trzyletnie Oszczędnościowe Stałoprocentowe,  05- oznacza miesiąc wykupu, a 22- rok wykupu akcji. Obligacje te są w ciągłej, comiesięcznej sprzedaży, ich oprocentowanie jest zmienne, co oznacza, że w pierwszych sześciu miesiącach  oprocentowanie wynosi 2,2%, a w kolejnych uzależnione jest od stawki WIBOR 6M, czyli oprocentowaniu po jakim banki pożyczają sobie pieniądze. Wypłata odsetek następuje co sześć miesięcy, a cena sprzedaży jest stała i wynosi 100 złotych.

W przypadku wcześniejszego zakończenia oszczędzania wartość odsetek pomniejszana jest o opłatę określona każdorazowo w liście emisyjnym dla konkretnej obligacji. Od kwietnia 2015 roku jest to 0,70 groszy dla każdej obligacji 3-letniej. Zatem w pierwszym okresie odsetkowym  pobierana jest pełna opłata (lub do wysokości narosłych odsetek, jeśli jest ona mniejsza od wartości opłaty).

Natomiast w kolejnych okresach czyli 2, 3, 4, 5, 6 opłata jest pobierana w pełnej wysokości, również gdy wartość odsetek jest mniejsza od wartości opłaty. Identycznie jak w przypadku obligacji 2-letnich w przypadku wycofania się z obligacji należy to zrobić najwcześniej po 7 dniach kalendarzowych od zakupu, a najpóźniej na miesiąc przed zakończeniem okresu 3 lat. W takim wypadku wypłata następuje po 5 dniach roboczych od złożonej dyspozycji a odsetki są również naliczane są do piątego dnia roboczego po złożeniu dyspozycji.

Obligacje 4-letnie – 2,4%, indeksowane inflacją

Aktualnie dostępne są obligacje o numerze COI0523 gdzie symbol literowy oznacza Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane,  05- oznacza miesiąc wykupu, a 23- rok wykupu akcji. Również i te obligacje są dostępne  w sprzedaży co miesiąc, a ich oprocentowanie jest zmienne. W pierwszym roku odsetkowym wynosi ono 2,4% W kolejnych okresach rocznych  jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej, czyli gwarantuje to zysk powyżej inflacji. W kolejnych latach “pracować” będzie tylko kwota z zakupu obligacji, czyli nie będą liczone “odsetki od odsetek”. Obligacje te mają tylko 4 okresy odsetkowe i są wypłacane po każdym pełnym roku od zakupu. Odsetki wypłacane są corocznie, a cena sprzedaży jest stała, czyli wynosi 100 złotych.

Przy przedterminowym wykupie wartość odsetek zostanie pomniejszona o opłatę wskazaną w liście emisyjnym. Dla papierów zakupionych po 1 kwietnia  2015 jest to 0,70 zł dla każdej obligacji. Oznacza to, że w pierwszym okresie opłata pobierana jest w pełnej wysokości, jeśli wartość odsetek jest wyższa od wartości opłaty lub do wysokości odsetek. W następnych okresach pobierana jest pełna kwota w wysokości należności wykupu. Wypłaty następują identycznie jak w przypadku obligacji 2 i 3-letnich.

Obligacje 10-letnie – 2,7%, indeksowane inflacją

Aktualnie dostępne obligacje terminowe na 10 lat dostępne są pod symbolem EDO0529, gdzie symbol literowy oznacza  Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe,  05- oznacza miesiąc wykupu, a 29 – rok. Podobnie jak obligacje 4-letnie oprocentowanie jest zmienne, jednakże w pierwszym okresie rozliczeniowym wynosi  2,7% w kolejnych okresach jest obliczane jako suma inflacji i marży odsetkowej, czyli zysk zawsze jest powyżej inflacji. Cena sprzedaży to 100 złotych i jest stała. Obligacje dziesięcioletnie są dostępne co miesiąc. wcześniejsze zakończenie oszczędzania odbywa się na identycznych zasadach jak w przypadku powyżej opisanych obligacji 4-letnich.

Nowością na rynku obligacji są obligacje 500+. Obecnie mamy do wyboru dwa typy obligacji 6-letnie oraz 12-letnie. Rodzinne obligacje oszczędnościowe ROS dostępne do zakupu są wyłącznie dla beneficjentów programu „Rodzina 500 plus”.

Obligacje 6-letnie – 2,8%, indeksowane inflacją

W maju sprzedawane były obligacje o numerze ROS0525, gdzie symbol literowy oznacza Rodzinne Oszczędnościowe Sześcioletnie, 05- oznacza miesiąc wykupu, a 25 – rok. Rodzinne obligacje tego typu są również w ciągłej sprzedaży w stałej kwocie 100 złotych. Oprocentowanie ich jest zmienne i w pierwszym okresie wynosi 2,8% a w kolejnych  jest to suma inflacji i marży odsetkowej w wysokości 1,75%. Odsetki są kapitalizowane i wypłacane przy wykupie, co stanowi dodatkowy zysk dla kupującego. zarówno wykup, jak i zakończenie oszczędzania wyglądają identycznie, jak przy obligacjach zwykłych 10-letnich.

Obligacje 12-letnie – 3,2%, indeksowane inflacją

Także w maju sprzedawane były obligacje o numerze ROS0531, gdzie symbol literowy oznacza  Rodzinne Oszczędnościowe Sześcioletnie, 05- oznacza miesiąc wykupu, a 31 – rok. Rodzinne obligacje tego typu są również w ciągłej sprzedaży w stałej kwocie 100 złotych. Oprocentowanie ich jest zmienne i w pierwszym okresie wynosi 3,2% a w kolejnych jest to suma inflacji i marży odsetkowej w wysokości 2%. Odsetki są również kapitalizowane i wypłacane przy wykupie, jako dodatkowy zysk dla kupującego. Zarówno wykup, jak i zakończenie oszczędzania wyglądają identycznie, jak przy obligacjach zwykłych 10-letnich.

Czy warto inwestować w obligacje skarbowe?

Przede wszystkim pamiętajmy, że od zarobionych na obligacjach skarbowych pieniędzy, należy odliczyć tzw. podatek Belki.

Zakup obligacji jest inwestycją opłacalną jeśli mamy do dyspozycji kilka tysięcy złotych i nie oczekujemy zysków natychmiastowo tylko na przykład po 4 latach. Oprocentowanie obligacji w krótkim terminie jest zyskiem niewielkim, porównywalnym do dochodu z lokat bankowych. Najefektywniejsze są lokaty kilkuletnie, które ze względu na indeksowanie (zysk z nich uzależniony jest od inflacji) przez co chronione są przed utratą wartości. Co do zasady obligacje skarbowe nie są źródłem sowitych dochodów to raczej sposób na lokowanie dodatkowych środków finansowych z niewielkim zyskiem.

Obligacje z gwarancją Skarbu Państwa

Takie papiery wartościowe cieszą się dużym powodzeniem głównie ze względu na bezpieczeństwo ponieważ emisariuszem jest Skarb Państwa i jedyną sytuacją, w której nie otrzymamy zwrotu zainwestowanych środków jest upadek państwa. Oczywiście należy pamiętać, że kryzysy dopadają również państwa np. Grecję, więc należy baczną uwagę poświęcić kondycji państwa w którego obligacje inwestujemy.

Wybrane domy maklerskie sprzedają również obligacje skarbowe obcych państw. W tym wypadku wysoki jest próg rozpoczęcia inwestycji czyli ponad 10 tysięcy złotych. Nie jest to zatem inwestycja dla każdego. Dodatkowo dom maklerski pobiera opłatę operacyjną nawet do 2%. Dodatkowym czynnikiem ryzyka w wypadku takich inwestycji są zmiany kursu walut.

Najbezpieczniejsze kraje do inwestycji to Dania, Niemcy oraz Szwajcaria, ale charakteryzują się one niewielkim około 1% zyskiem. Natomiast w Kenii, Turcji czy Argentynie stopa zwrotu jest niezwykle wysoka to odpowiednio: 12,3; 14,9; 22% (stan na luty 2019). Są to jednak obligacje wysokiego ryzyka ze względu na niestabilną sytuację polityczną i gospodarczą tych państw.

Co dzieje się z obligacjami po śmierci ich właściciela?

Obligacje skarbowe jako własność osoby zmarłej wchodzą w skład spadku. Jeśli zmarły pozostawił po sobie testament wskazując w nim osoby dziedziczące, to należy udać się do notariusza wraz ze wszystkim potencjalnym spadkobiercami i sporządzić notarialne poświadczenie dziedziczenia. Jeśli tego nie zrobimy lub zmarły nie zostawił po sobie testamentu to należy wszcząć postępowanie sądowe dotyczące stwierdzenia nabycia spadku, a następnie działu masy spadkowej. Jeśli dziedziczący się nie zgłoszą sąd ma obowiązek ustalić dziedziczących z urzędu. Takie postępowanie zazwyczaj trwa nawet kilka lat, dlatego warto przygotować testament na wypadek śmierci.

CZYTAJ NASZĄ PORADĘ Czy obligacje skarbowe są bezpieczne?