Prawo użytkowania wieczystego od 1 stycznia 2019 roku zostało przekształcone w prawo własności. Przekształcenie prawa do gruntu wiąże się jednak z kosztami. Wpłacając tzw. opłatę przekształceniową w całości, można skorzystać z bonifikaty i zaoszczędzić.
Dotychczasowi użytkownicy wieczyści muszą poczekać na zaświadczenie z gminy, potwierdzające przekształcenie. W konsekwencji zmian zniknie obowiązek uiszczania opłat za użytkowanie wieczyste. Nie oznacza to jednak, że nowi właściciele gruntów nie poniosą kosztów. Będą musieli uregulować opłatę przekształceniową, której wysokość określa gmina. Będzie ona funkcjonowała zamiast rocznej opłaty za użytkowanie wieczyste. Opłatę można podzielić na 20 rat rocznych lub wpłacić w całości i skorzystać z bonifikaty (na gruntach państwowych w 2019 roku wynosi ona 60 proc., a na samorządowych jej wysokość zależy od decyzji samorządu). Za jednorazową wpłatą przemawia również waloryzacja rat, co oznacza, że te mogą wzrosnąć zgodnie ze wskaźnikami inflacyjnymi maksymalnie raz na trzy lata.
Opłata przekształceniowa jest równa opłacie rocznej za użytkowanie wieczyste. Co do zasady, należy ją uiścić do 31 marca. Kto jednak nie zrobił tego w tym roku, nie musi się martwić. Ustawodawca przedłużył okres jej wpłaty ze względu na proces wydawania zaświadczeń potwierdzających przekształcenie. Opłatę za 2019 rok należy więc uiścić do końca lutego 2020 roku.
Zgodnie z art. 72 ustawy o gospodarce nieruchomościami, opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ustala się według stawki procentowej od ceny nieruchomości gruntowej.
| RODZAJ NIERUCHOMOŚCI | STAWKA |
| za nieruchomości gruntowe oddane na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, w tym ochrony przeciwpożarowej | 0,3 proc. ceny |
| za nieruchomości gruntowe pod budowę obiektów sakralnych wraz z budynkami towarzyszącymi, plebanii w parafiach diecezjalnych i zakonnych, archiwów i muzeów, seminariów duchownych, domów zakonnych oraz siedzib naczelnych władz kościołów i związków wyznaniowych | 0,3 proc. ceny |
| za nieruchomości gruntowe na działalność charytatywną oraz na niezarobkową działalność: opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, wychowawczą, naukową lub badawczo – rozwojową | 0,3 proc. ceny |
| za nieruchomości gruntowe oddane na cele rolne | 1 proc. ceny |
| za nieruchomości gruntowe, na których położone są garaże lub stanowiska postojowe niewykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej albo nieruchomości przeznaczone na te cele | 1 proc. ceny |
| za nieruchomości gruntowe oddane na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej i innych celów publicznych oraz działalność sportową | 1 proc. ceny |
| za nieruchomości gruntowe na działalność turystyczną | 2 proc. ceny
|
| Pozostałe nieruchomości gruntowe | 3 proc. ceny |
Właściciel, który nie wie, czy prawo użytkowania zostało już przekształcone we własność nie musi czekać roku na decyzję urzędników. Z urzędu, mają oni 12 miesięcy na poinformowanie o przekształceniu. Termin mija zatem końcem 2019 roku. Właściciel może jednak złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia po wcześniejszej wpłacie 50 zł. Wówczas urzędnicy mają 4 miesiące na rozpoznanie. Gdy rozpatrzą wniosek pozytywnie, właściciel mieszkania powinien złożyć wniosek o wykreślenie z księgi wieczystej (koszt 250 zł). Po wypełnieniu formalności, właściciel może zapłacić za przekształcenie z góry, co umożliwia skorzystanie z bonifikaty. Im szybciej to zrobi, tym więcej zaoszczędzi. Kwota bonifikaty będzie bowiem z roku na rok coraz mniejsza. W przypadku gruntów państwowych dziś bonifikata wynosi 60 proc, w przypadku skorzystania z niej w drugim roku – 50 proc. Jej kwota będzie malała kolejno o 10 punktów proc. każdego roku.
